यो प्रधानमन्त्री मोदी र राष्ट्रपति जेलेंस्की बीचको गत केही महिनामा तेस्रो बैठक थियो
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले युक्रेन संघर्षको दीर्घकालीन र शान्तिपूर्ण समाधानमा सहयोग गर्ने भारतको तयारीलाई पुनः पुष्टि गरेका छन्। युक्रेनका राष्ट्रपति वोलोडिमिर जेलेंस्कीलाई सोमबार (सेप्टेम्बर २३, २०२४) न्यूयोर्कमा भेट्दै, प्रधानमन्त्री मोदीले कूटनीति र संवादमार्फत संघर्षको शान्तिपूर्ण समाधानका लागि भारतको निरन्तर दृष्टिकोणको पुनरुत्थान गरेका थिए।
यो भेट प्रधानमन्त्री मोदीको तीन दिने अमेरिकी भ्रमणको अन्तिम दिनको समयमा संयुक्त राष्ट्रसंघको ‘भविष्यको शिखर सम्मेलन’को कार्यक्रममा भएको थियो।
“न्यूयोर्कमा राष्ट्रपति भोलोडिमिर ओलेक्सान्ड्रोभिच जेलेन्स्कीलाई भेटें। युक्रेनमा मेरो गत महिनेको भ्रमणको परिणामलाई लागू गर्न प्रतिबद्ध छौं। युक्रेनमा संघर्षको शीघ्र समाधान र शान्ति र स्थिरताको पुनर्स्थापना गर्ने भारतको समर्थनलाई दोहोर्याएँ,” प्रधानमन्त्री मोदीले सामाजिक संजाल प्लेटफर्म ट्विटरमा लेखेका छन्।
दुवै नेता प्रधानमन्त्रीको युक्रेनको हालको भ्रमणलाई सम्झँदै, द्विपक्षीय सम्बन्धको निरन्तर मजबूतीमा सन्तोष व्यक्त गरेका छन्। युक्रेनको स्थिति र शान्तिको मार्गमा अघि बढ्ने तरिकाबारे छलफलमा महत्त्वपूर्ण स्थान पाए।
विदेश मन्त्रालयका अनुसार, प्रधानमन्त्री मोदीले “संघर्षको शान्तिपूर्ण समाधानका लागि स्पष्ट, निरन्तर र रचनात्मक दृष्टिकोण”को बारेमा दोहोर्याए, जसमा कूटनीति, संवाद र सबै सरोकारवालासँगको संलग्नता समावेश छ। “उनले भारत दीर्घकालीन र शान्तिपूर्ण समाधानमा सहजीकरणको लागि आफ्नो क्षमताभित्र सबै सहयोग प्रदान गर्न खुला रहेको बताएका छन्,” विदेश मन्त्रालयले भनेको छ।
विदेश मन्त्रालयले यो संवादलाई महत्त्वपूर्ण मान्दै, दुवै नेताबीच तीन महिना भन्दा कम समयमै भएको यो तेस्रो बैठक भएको जानकारी दिएको छ। दुवै नेता नजिकको सम्पर्कमा रहने सहमति पनि जनाएका छन्।
यो बैठक, ठीक एक महिना अगाडि युक्रेनको राजधानी कीवमा भएको बैठकको समापनमा भएको हो। प्रधानमन्त्री मोदी १९९१ मा सोभियत संघको स्वतन्त्रतापछि युक्रेन भ्रमण गर्ने पहिलो भारतीय प्रधानमन्त्री बने। उनले भन्नुभयो कि युक्रेनमा संघर्षको शान्तिपूर्ण समाधान मानवताको लागि सर्वोत्तम हो।
प्रधानमन्त्री मोदीको कीव भ्रमण रूस-युक्रेन संघर्षको बीचमा भएको थियो, जुन २०२२ को फेब्रुअरीमा सुरु भएको हो, र यो भ्रमण जुलाई ८-९, २०२४ मा उनले मास्कोमा रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुतिनसँगको भेटको छ महिना पछि भएको थियो।
यसैबीच, प्रधानमन्त्री मोदीले न्यूयोर्कमा भियतनामका राष्ट्रपति र कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव टो लमलाई पनि भेटेका छन्।
प्रधानमन्त्री मोदीले राष्ट्रपति टो लमलाई बढेको नेतृत्वको जिम्मेवारीमा बधाई दिएका र भारत र भियतनाम बीचको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई मजबुत बनाउनका लागि निरन्तर सहकार्यको आशा व्यक्त गरेका छन्।
दुवै नेताले दुवै देशका बीच गहिरो सांस्कृतिक र सभ्यतामूलक सम्बन्धको महत्त्व र बढ्दो रणनीतिक सम्बन्धलाई पुनः पुष्टि गरे, जसले आपसी विश्वास र साझा चासोहरूको साथमा एक अर्कामा बुझाइलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ। भियतनामका प्रधानमन्त्री फाम मिन्ह चिन्हको गत महिने भारतको भ्रमणको सम्झना गर्दै, दुवैले द्विपक्षीय सहकार्यलाई अघि बढाउने र दुई देश बीचको व्यापक रणनीतिक साझेदारीलाई थप मजबुत बनाउने अवसरहरूको बारेमा छलफल गरे।
नेता राणि तथा ग्लोबल साउथका महत्वपूर्ण क्षेत्रीय र विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा विचारविमर्श गरे। प्रधानमन्त्री मोदीले यति नै समयमा भियतनाममा टाइफुन यागीले गरेको क्षतिको सन्दर्भमा भियतनामप्रति सहानुभूति र एकता पुनः व्यक्त गर्ने अवसर पनि पाए। राष्ट्रपति र महासचिव टो लमले भारतद्वारा 'अपरेशन सद्भाव' अन्तर्गत समयमा गरिएका मानवीय सहायता र आपतकालीन राहतको लागि प्रधानमन्त्री मोदीलाई धन्यवाद दिएका छन्।
यो भेट प्रधानमन्त्री मोदीको तीन दिने अमेरिकी भ्रमणको अन्तिम दिनको समयमा संयुक्त राष्ट्रसंघको ‘भविष्यको शिखर सम्मेलन’को कार्यक्रममा भएको थियो।
“न्यूयोर्कमा राष्ट्रपति भोलोडिमिर ओलेक्सान्ड्रोभिच जेलेन्स्कीलाई भेटें। युक्रेनमा मेरो गत महिनेको भ्रमणको परिणामलाई लागू गर्न प्रतिबद्ध छौं। युक्रेनमा संघर्षको शीघ्र समाधान र शान्ति र स्थिरताको पुनर्स्थापना गर्ने भारतको समर्थनलाई दोहोर्याएँ,” प्रधानमन्त्री मोदीले सामाजिक संजाल प्लेटफर्म ट्विटरमा लेखेका छन्।
दुवै नेता प्रधानमन्त्रीको युक्रेनको हालको भ्रमणलाई सम्झँदै, द्विपक्षीय सम्बन्धको निरन्तर मजबूतीमा सन्तोष व्यक्त गरेका छन्। युक्रेनको स्थिति र शान्तिको मार्गमा अघि बढ्ने तरिकाबारे छलफलमा महत्त्वपूर्ण स्थान पाए।
विदेश मन्त्रालयका अनुसार, प्रधानमन्त्री मोदीले “संघर्षको शान्तिपूर्ण समाधानका लागि स्पष्ट, निरन्तर र रचनात्मक दृष्टिकोण”को बारेमा दोहोर्याए, जसमा कूटनीति, संवाद र सबै सरोकारवालासँगको संलग्नता समावेश छ। “उनले भारत दीर्घकालीन र शान्तिपूर्ण समाधानमा सहजीकरणको लागि आफ्नो क्षमताभित्र सबै सहयोग प्रदान गर्न खुला रहेको बताएका छन्,” विदेश मन्त्रालयले भनेको छ।
विदेश मन्त्रालयले यो संवादलाई महत्त्वपूर्ण मान्दै, दुवै नेताबीच तीन महिना भन्दा कम समयमै भएको यो तेस्रो बैठक भएको जानकारी दिएको छ। दुवै नेता नजिकको सम्पर्कमा रहने सहमति पनि जनाएका छन्।
यो बैठक, ठीक एक महिना अगाडि युक्रेनको राजधानी कीवमा भएको बैठकको समापनमा भएको हो। प्रधानमन्त्री मोदी १९९१ मा सोभियत संघको स्वतन्त्रतापछि युक्रेन भ्रमण गर्ने पहिलो भारतीय प्रधानमन्त्री बने। उनले भन्नुभयो कि युक्रेनमा संघर्षको शान्तिपूर्ण समाधान मानवताको लागि सर्वोत्तम हो।
प्रधानमन्त्री मोदीको कीव भ्रमण रूस-युक्रेन संघर्षको बीचमा भएको थियो, जुन २०२२ को फेब्रुअरीमा सुरु भएको हो, र यो भ्रमण जुलाई ८-९, २०२४ मा उनले मास्कोमा रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुतिनसँगको भेटको छ महिना पछि भएको थियो।
यसैबीच, प्रधानमन्त्री मोदीले न्यूयोर्कमा भियतनामका राष्ट्रपति र कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव टो लमलाई पनि भेटेका छन्।
प्रधानमन्त्री मोदीले राष्ट्रपति टो लमलाई बढेको नेतृत्वको जिम्मेवारीमा बधाई दिएका र भारत र भियतनाम बीचको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई मजबुत बनाउनका लागि निरन्तर सहकार्यको आशा व्यक्त गरेका छन्।
दुवै नेताले दुवै देशका बीच गहिरो सांस्कृतिक र सभ्यतामूलक सम्बन्धको महत्त्व र बढ्दो रणनीतिक सम्बन्धलाई पुनः पुष्टि गरे, जसले आपसी विश्वास र साझा चासोहरूको साथमा एक अर्कामा बुझाइलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ। भियतनामका प्रधानमन्त्री फाम मिन्ह चिन्हको गत महिने भारतको भ्रमणको सम्झना गर्दै, दुवैले द्विपक्षीय सहकार्यलाई अघि बढाउने र दुई देश बीचको व्यापक रणनीतिक साझेदारीलाई थप मजबुत बनाउने अवसरहरूको बारेमा छलफल गरे।
नेता राणि तथा ग्लोबल साउथका महत्वपूर्ण क्षेत्रीय र विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा विचारविमर्श गरे। प्रधानमन्त्री मोदीले यति नै समयमा भियतनाममा टाइफुन यागीले गरेको क्षतिको सन्दर्भमा भियतनामप्रति सहानुभूति र एकता पुनः व्यक्त गर्ने अवसर पनि पाए। राष्ट्रपति र महासचिव टो लमले भारतद्वारा 'अपरेशन सद्भाव' अन्तर्गत समयमा गरिएका मानवीय सहायता र आपतकालीन राहतको लागि प्रधानमन्त्री मोदीलाई धन्यवाद दिएका छन्।